Τα προβλήματα του συστήματος δασοπυρόσβεσης στην Ελλάδa.

Tου Ιωάννη Σταμούλη Αντιπροέδρου του Δ.Σ. της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος
http://www.eaps.gr, http://fireservicenews.blogspot.com/, email: eaps@otenet.gr
http://stamoylis.blogspot.com/
jstam01@in.gr

Mονότονα σχεδόν, εδώ και μια δεκαετία, ως συνδικαλιστικός φορέας των Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος, εκφράζουμε με το δημόσιο λόγο μας την έντονη αγωνία και προβληματισμό για την αποτελεσματικότητα του συστήματος δασοπροστασίας από τις πυρκαγιές.

Η κεντρική μας επισήμανση συνοψίζεται στην ανάγκη ενός ουσιαστικού συγκλονισμού και κινητοποίησης του συνόλου της Κοινωνίας, αλλά το κυριότερο την γενναία απόφαση της Πολιτείας να επιλύσει τα καίρια προβλήματα του Πυροσβεστικού Σώματος , αναφορικά με την καταστολή των πυρκαγιών, με την παράλληλη όμως λήψη των απαραίτητων δράσεων για την αποτελεσματική πρόληψη τους.

Μετά τις καταστρεπτικές πυρκαγιές του 2007, μόνοι εμείς, από το συνολικό πλέγμα των φορέων της δασοπροστασίας, πήραμε την πρωτοβουλία και προχωρήσαμε στην διενέργεια έρευνας μεταξύ των Αξιωματικών του Π.Σ. ώστε να καταγραφεί μέσα από τις απόψεις τους μια ουσιαστική αποτίμηση- πρόταση, που θα αποτελούσε ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τους κρατούντες αυτού του τόπου.

Τα συμπεράσματα της έρευνας ήταν ιδιαίτερα σημαντικά, μιας και οι Αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος κατέληξαν στα παρακάτω: .

• Τα περί τα 4.000 κενά της οργανικής δύναμης, του Π.Σ. επηρέασαν πάρα πολύ την αποτελεσματικότητά του, ενώ λειτούργησε και σε βάρος της εφαρμογής των Αντιπυρικών Σχεδίων.
• Χαρακτήρισαν τα οχήματα και τα μέσα που διαθέτουν οι Π.Υ. καθώς και τον ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό του πυροσβεστικού προσωπικού ότι δεν είναι κατάλληλα και επαρκή για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
• Έκριναν πολύ καλό το Σχεδιασμό Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών στην περιοχή ευθύνης της Υπηρεσίας τους, ότι εφαρμόστηκε ικανοποιητικά, αλλά ενισχύθηκε μέτρια από τους άλλους φορείς (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δασική Υπηρεσία, Εθελοντικές Οργανώσεις).
• Χαρακτήρισαν με μικρό βαθμό τη συνεργασία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας , με την Δασική Υπηρεσία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση στον τομέα της πρόληψης, που είναι και ευθύνη των προαναφερόμενων Υπηρεσιών (καθαρισμός οικοπέδων – αυλών, καθαρισμός δασών, διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών ,διάνοιξη οδών προσπέλασης, δεξαμενές, υδροστόμια, προληπτικά μέτρα και φύλαξη χωματερών), καθώς και ότι η Δ.Ε.Η., ο Ο.Σ.Ε. ή άλλοι φορείς που δραστηριοποιούνται εντός ή πλησίον των δασών, ελάχιστα, λαμβάνουν τα προληπτικά μέτρα που προβλέπονται για την αποφυγή πρόκλησης πυρκαγιάς.
• Θεώρησαν ότι οι υποχρεώσεις πρόληψης, υλοποιούνται ελάχιστα από την Δασική Υπηρεσία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως και ελάχιστα, οι συγκεκριμένοι φορείς λαμβάνουν υπόψη τις υποδείξεις της Υπηρεσίας τους, ενώ σημαντική είναι και η διαπίστωση ότι σε εκδήλωση δασικής πυρκαγιάς στην περιοχή ευθύνης της Υπηρεσίας τους, ο Δασάρχης ή δασικοί υπάλληλοι συνδράμουν κάποιες φορές ή σπάνια το έργο τους.

Τα σημαντικότερα ίσως ευρήματα της έρευνας αποτελούν οι απαντήσεις σε δύο ερωτήματα:

· Τα κυριότερα πρακτικά προβλήματα , που αντιμετωπίζονται κατά την έναρξη των πυροσβεστικών επιχειρήσεων σε μια δασική πυρκαγιά με σειρά σοβαρότητας:

1. Μη προσπελάσιμοι οδοί για τα πυρ/κά οχήματα

2. Απουσία αντιπυρικών ζωνών

3. Απουσία Τοπικών Αρχών για καθοδήγηση

4. Έλλειψη συντονισμού από τους υπευθύνους

· Οι μεγαλύτερες ευθύνες για τα περισσότερα μέχρι σήμερα στρέμματα καμένης δασικής έκτασης κατά την αντιπυρική περίοδο(2007) κατά σειρά σοβαρότητας οφείλονται :

1. Στην έλλειψη πρόληψης

2. Στις πρωτόγνωρες καιρικές συνθήκες

3. Στις αδυναμίες του κατασταλτικού μηχανισμού

Δυστυχώς τίποτα από όλα αυτά δεν εισακούστηκε από την επίσημη Πολιτεία, ουδείς μέχρι και την πρόσφατη πυρκαγιά της Αττικής έδειξε να συγκλονίζεται.
Ούτε η Κοινωνία ευαισθητοποιήθηκε, ώστε να περιορίσει τις πυρκαγιές, τουλάχιστον τις εξ αμελείας, ούτε γιγάντωσε ένα εθελοντικό κίνημα πυροπροστασίας, απαραίτητο πλέον στις σημερινές καταστροφές.
Ούτε οι Συναρμόδιοι Φορείς, κεντρικοί και τοπικοί, προχώρησαν στα απαραίτητα μέτρα πρόληψης πριν την έναρξη του καλοκαιριού.
Ούτε η Πολιτεία επίλυσε τα καίρια και χρονίζοντα προβλήματα του Πυροσβεστικού Σώματος:

-Δεν προχώρησε σε καμία πρωτοβουλία για το συνολικό πλέγμα δασοπροστασίας.
- Δεν συμπλήρωσε τις χιλιάδες των κενών θέσεων του Πυροσβεστικού Σώματος.
- Δεν προχώρησε σε καμία θεσμική αλλαγή για τον εκσυγχρονισμό των δομών του Π.Σ.
- Δεν προχώρησε στην ανανέωση του εξοπλισμού πυρόσβεσης (επίγεια εναέρια μέσα)
- Δεν εφοδίασε με Ατομικό Προστατευτικό Εξοπλισμό τον Μόνιμο Πυροσβέστη, ο οποίος μάχεται στις δασικές πυρκαγιές, χωρίς κράνος, γυαλιά, γάντια, ατομική προσωπίδα, καταφύγιο πυρκαγιάς.
- Απαξίωσε επαγγελματικά και οικονομικά τον σκληρά εργαζόμενο Πυροσβέστη (χαρακτηριστικό είναι οι καθυστερήσεις της πληρωμής του δασικού επιδόματος, τα τελευταία δύο χρόνια και η περσινή απαξιωτική αποζημίωση της θερινής υπερεργασίας).

Και σήμερα μετά την τελευταία καταστροφή, αυτή τη φορά στον πρωτεύοντα Νομό της χώρας μας, αντί αυτή η ίδια η Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, προσπαθεί να τις ρίξει στον εύκολο πλέον στόχο τον ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗ.

Αντί να δεχθεί πλέον ότι δεν έχει θωρακίσει τους φορείς που θα ενεργήσουν προστατευτικά για αυτήν και τους πολίτες της και ότι δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει πολύ μεγάλες φυσικές καταστροφές, προσπαθεί να ποινικοποιήσει την επιχειρησιακή δράση των στελεχών του Πυροσβεστικού Σώματος. Προσπαθεί με γραφειοκρατικές εξετάσεις να ανιχνεύσει «πραγματικές πολεμικές επιχειρήσεις» λες και η κατάσβεση της πυρκαγιάς υπόκειται σε τυποποιημένες πρότυπες διαδικασίες και εξειδικευμένες νομικές επιταγές.

Βέβαια επειδή ως Πυροσβέστες το έργο το έχουμε ξαναδεί, μόλις οι προβολείς των ΜΜΕ σβήνουν, τα προβλήματα της δασοπροστασίας, ρίπτονται στο σκοτάδι, τα ξορκίζουμε και θα τα ανασύρουμε μαζί με τις απαραίτητες τηλεοπτικές οιμωγές στην επόμενη μεγα-πυρκαγιά, που βεβαίως και απευχόμαστε να ξανασυμβεί.

Και τότε πάλι εμείς οι άνθρωποι της Πυρόσβεσης θα είμαστε πρώτοι, αλλά πάλι μόνοι για να αντιμετωπίσουμε τον όλεθρο και στο τέλος να δεχτούμε το ανάθεμα, για να ξεπληρώσουμε το άλλοθι μιας κοινωνίας και μιάς πολιτείας που βλέπει το δάσος τελικά πέρα από την φυσιολογική του υπόσταση.

Ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή ο συγκλονισμός και η ευαισθητοποίηση να μεταστοιχειωθούν σε πολιτική πράξη και να ξεφύγουν από το συνήθη επικήδειο μετά από κάθε μεγάλη καταστροφή.

Και παρόλο που βιώνουμε συνθήκες οικονομικής δυσχέρειας και κρίσης, θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η σωτηρία του εθνικού φυσικού πλούτου δεν μπορεί να μετριέται με κόστος, γιατί απλά έχει ανθρώπινη Αξία.