«Πυρκαγιές. Ευθύνες και δόγματα. Δασική πολιτική στην Ελλάδα και άλλα... ανέκδοτα!!!»

«Πυρκαγιές. Ευθύνες και δόγματα. Δασική πολιτική στην Ελλάδα και άλλα... ανέκδοτα!!!»

Εισήγηση Στάθη Διομήδη – Εθελοντή δασοπυροσβέστη
Συντονιστή εθελοντικής ομάδας ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

Πεδιάδας 17-19, Περιστέρι, Τ. Κ. 121 36
Ιστολόγιο: http://ellines-energoi-polites.blogspot.com
Ηλεκτρ. ταχυδρομείο:
ellinesenergoipolites@gmail.com
Τηλ. επικοινωνίας: 210 57 22 034 και 6972 259 600


Φίλες και φίλοι καλημέρα σας.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους Οικολόγους Πράσινους που μου έδωσαν τη δυνατότητα να βρίσκομαι σήμερα εδώ. Επίσης να ευχαριστήσω αλλά και να συγχαρώ τη κ.Νάκου, που έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στον τομέα των δασών.

Φίλες και φίλοι,
Βρισκόμαστε λίγο πριν τη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα. Και όμως η δασική πολιτική στην Ελλάδα παραμένει ίδια και απαράλλαχτη με τη δεκαετία του 1980.
Μια δασική πολιτική που έχει αποτύχει εδώ και πολλά χρόνια, αλλά κανείς πολιτικός δεν έχει τη βούληση, ή δε θέλει να αλλάξει τίποτα, για να μην πειράξει τα στεγανά στις υπηρεσίες, και να μην στενοχωρήσει την εκλογική του πελατεία.
Μια πολιτική που στηρίζεται στα παρακάτω δόγματα:

1ον. Το δόγμα της Δασικής υπηρεσίας που λέει ότι τα πάντα απαγορεύονται. Απαγορεύεται να διανοιχτούν δασικοί δρόμοι, απαγορεύεται να κοπούν τα δέντρα και τα κλαδιά. Ακόμη και όταν οι πυρκαγιές γιγαντώνονται, δεν δίνεται άδεια για αντιπυρικές ζώνες.

2ον. Το δόγμα της απαξίωσης και της οικοπεδοποίησης του δάσους από την πολιτική ηγεσία, διαχρονικά. Απαξιεί την πρόληψη και την ορθολογική διαχείριση των δασών, και ρίχνει όλο το βάρος στην καταστολή και την πυρόσβεση. Με τραγικά αποτελέσματα και τεράστιο κόστος. Υπολογίζεται από την επιστημονική κοινότητα, ότι για κάθε ευρώ που δίνεται για την πρόληψη, αντιστοιχούν 11 ευρώ για την αποκατάσταση…

3ον. Το δόγμα της πλήρης αδιαφορίας των δημοτικών και νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, για τα δάση και την προστασία τους.

4ον. Το δόγμα της πυροσβεστικής το οποίο λέει, προστασία της ακίνητης περιουσίας και ας καούν τα δάση. Επίσης η στοχοπροσήλωση της στη χρήση της τεχνολογίας της … μάνικας!!!.

5ον. Το δόγμα του ωχαδερφισμού των πολιτών. Με τη λογική «ποιος ασχολείται τώρα, με αυτά!!!» Και ειδικά για την Αττική: άντε να καούν να μπορούμε να τα χτίσουμε.

6ον. Το δόγμα όλων μας, πολιτών και πολιτικών, με τίτλο «Τσιμέντο να γίνει!!!»

Κανείς μας δεν έμαθε από τις φωτιές του 2007. Και γιατί άραγε να μάθει.
Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να βγει το εισαγγελικό πόρισμα, για την Ηλεία που ρίχνει τις ευθύνες … στα κόλλυβα που έφτιαχνε μια γιαγιά!!! Η πυροσβεστική υπηρεσία δεν έκανε καμία μελέτη για το 2007, για να αποφανθεί σχετικά με το πώς συνέβη, μια τέτοια τεράστια καταστροφή. Η πολιτική προστασία και οι υπουργοί απαξίωσαν το πόρισμα της ευρωπαϊκής ένωσης, για τις δασικές πυρκαγιές στη νότια Ευρώπη, που ξεκάθαρα μιλά για τις διαχρονικές ευθύνες των κρατούντων. Αλλά περιγράφει και με σαφήνεια, όσα μπορούν να γίνουν ώστε, να μειωθούν οι πιθανότητες παρόμοιων καταστροφών.

Η πολιτική ηγεσία αυτάρεσκα συγχαίρει τον εαυτό της για την επιτυχημένη πολιτική της σχετικά με τα δάση, την προστασία τους και την πυρόσβεση. Αλλά τι να περιμένεις από μια πολιτική ηγεσία που ο υπουργός κοινωνικής απασχόλησης χτίζει βίλα στον Υμηττό και την βαφτίζει αναψυκτήριο;;; Τι να περιμένεις από μια πολιτική ηγεσία που ξεπουλάει, όχι μόνο τη Βιστωνίδα αλλά ακόμη και τις καλαμιές της λίμνης;;;
Τι να περιμένεις, όταν ενώ ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, χτίζει σπίτι χωρίς άδεια, πληρώνει πρόστιμο και επιβραβεύεται με την πρώτη θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του κυβερνώντος κόμματος;;; Πώς να αλλάξουν πράγματα και δόγματα όταν ο γενικός γραμματέας πολιτικής προστασίας δηλώνει , για τη φωτιά της βορειοανατολικής αττικής, το Σάββατο το μεσημέρι σε τηλεοπτικό σταθμό, ότι έχουμε ένα μικρό προβληματάκι στο γραμματικό;; Θα θυμάστε άλλωστε όλες τις γελοιότητες περί ασύμμετρων απειλών, στρατηγού ανέμου, περί κουκουνάρας και κακού πεύκου.

Λύσεις και προτάσεις υπάρχουν και είναι απλές και ξεκάθαρες.
Διάφοροι φορείς, αλλά και οι οικολόγοι πράσινοι έχουν καταθέσει σχέδια και προτάσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα καταθέσω και εγώ ένα μέρος από προτάσεις, οι οποίες ουσιαστικά είναι το αποτέλεσμα από την διημερίδα που έγινε πέρυσι το Μάιο, σε συνεργασία των ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ με την πρωτοβουλία των επιστημόνων για τις δασικές πυρκαγιές.

1. Δημιουργία ενιαίου εθνικού φορέα με αποκλειστική αρμοδιότητα την πρόληψη, διαχείριση, προστασία, και πυρόσβεση των πυρκαγιών και, άμεση χρηματοδότηση των
ανάλογων αρμοδίων υπηρεσιών, για τον καθαρισμό, την προστασία και την πυροφύλαξη των δασών, μέχρι τη δημιουργία του ενιαίου εθνικού φορέα.

2. Δημιουργία φορέα έρευνας και τεχνολογικών εφαρμογών στα πλαίσια του υπό δημιουργία ενιαίου εθνικού φορέα, συνολικής αντιμετώπισης των πυρκαγιών. Μέριμνα για την δημιουργία κέντρου τεκμηρίωσης, αξιολόγησης και πιστοποίησης μεθόδων και τεχνικών, με εφαρμογή στην διαχείριση δασών, και στη διαχείριση δασικών και αγροτικών πυρκαγιών.

3. Άμεσος προγραμματισμός και σχεδιασμός για την διαχείριση –καθαρισμό - διαμόρφωση των δασικών και αγροτικών εκτάσεων, τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών και πυροφυλακίων.

4. Άμεση θεσμοθέτηση διαδικασιών για την ευχερή και διαφανή απορρόφηση των Ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων από τους κρατικούς φορείς και υπηρεσίες.

5. Άμεση δημιουργία εθνικών βάσεων δεδομένων γης (εθνικό GIS, ψηφιακό δασολόγιο κλπ). Συνεργασία μεταξύ ερευνητικών και επιχειρησιακών φορέων που σχετίζονται με την πρόληψη επικινδυνότητας των πυρκαγιών (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, , Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού κλπ).

6. Συνέχιση και επέκταση των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA), RISK-EOS και εκμετάλλευση άλλων προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης πχ EFFIS, GMES.

7. Δημιουργία συνολικής πρότασης, από την επιστημονική κοινότητα με χρήση νέων τεχνολογιών, για πρόληψη, διαχείριση, προστασία πληρωμάτων, εθελοντών, πολιτών, μηχανημάτων και υλικών πυρόσβεσης, και πυρόσβεση πυρκαγιών.

8. Αλλαγή και εκσυγχρονισμός νομοθετικού πλαισίου ώστε να εκλείψει ο γραφειοκρατικός κυκεώνας, που καταλήγει πολλές φορές σε αδιέξοδο, και κάποιοι κρύβονται πίσω από νόμους, καλύπτοντας την ανικανότητά τους.

9. Δημιουργία νέου νομοθετικού πλαισίου ικανού και σύγχρονου για τις εθελοντικές ομάδες πυροπροστασίας, πυρόσβεσης, πρώτων βοηθειών και διάσωσης, με ασφαλιστική κάλυψη, και υποχρεωτικά ενιαίο πρωτόκολλο εκπαίδευσης πιστοποιημένο από διεθνείς οργανισμούς.

10. Άμεση δημιουργία εθνικού σχεδίου παιδείας για την σχέση νέων και φύσης – περιβάλλοντος - δάσους, σε θεωρητικό αλλά κυρίως σε πρακτικό επίπεδο με τη συμμετοχή τους σε δράσεις μέσα στο δάσος, με στόχο να αγαπήσουν και να συνυπάρξουν οι νέοι με τη φύση και το περιβάλλον.

11. Προσπάθεια δημιουργία εθνικής συνείδησης προστασίας περιβάλλοντος, φύσης και δασών, μέσω καμπάνιας άμεσης επαφής με τους πολίτες.

Δε νομίζω, ότι εδώ χρειάζεται να προσθέσουμε περί δασολογίου, κτηματολογίου, ναοδομιών, και άλλων στοιχείων που θα έπρεπε να έχουν λυθεί πολλά χρόνια πριν.

Μαζί με την πρωτοβουλία επιστημόνων για τις δασικές πυρκαγιές, καταθέσαμε από το Σεπτέμβρη του 2008, ένα ερωτηματολόγιο, στο γραφείο του νομάρχη, σε εννέα πυρόπληκτες νομαρχίες. Με κάποια ερωτήματα σχετικά με το πώς έχουν προετοιμαστεί για μελλοντικές πιθανές πυρκαγιές. Ένα χρόνο μετά, το μόνο που έχουμε πάρει είναι… οι αριθμοί πρωτοκόλλου!!!

Και βέβαια για να γίνει πράξη ο τίτλος της ημερίδας «η δασοπροστασία ως εθνική προτεραιότητα», πρώτα από όλους, εμείς οι πολίτες να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, είτε με τις επιλογές μας, είτε με τις δράσεις μας, είτε με τις πρακτικές μας.
Κυρίως από εμάς εξαρτάται το μέλλον των δασών, αλλά και της ποιότητας της ζωής μας…

Και φτάνουμε στο τελευταίο κομμάτι της εισήγησης, που έχει τίτλο «δασική πολιτική στην Ελλάδα και άλλα… ανέκδοτα»
Και πώς να μην είναι ανέκδοτο η δασική πολιτική όταν:
- Όλοι είναι αρμόδιοι σε γιορτές και εγκαίνια, και αναρμόδιοι, όταν υπάρχει ανάγκη αποφάσεων.
- Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων σε πάρα πολλούς φορείς αλλά και η αλληλοεπικάλυψη και η αλληλοαναίρεση των υπηρεσιών, αφήνει σε τέλμα οτιδήποτε μπορεί να γίνει.
- Ο μηδενικός έλεγχος και η απαλλαγή ευθυνών, είναι κυβερνητική εντολή.
- Η σχέση πολιτών και πολιτικών στηρίζεται κυρίως στο ρουσφέτι ,αλλά και σε οικονομικές συναλλαγές. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η έκφραση της «εκλογικής πελατείας».
- Η άρνηση των κατοίκων να προστατεύσουν τον ίδιο τους τον εαυτό, με τη λογική ότι δεν πρόκειται να τύχει σε εμένα.

Η πυροσβεστική υπηρεσία είναι πολύ καλή, σε αστικές πυρκαγιές, σε επιχειρήσεις έρευνας διάσωσης, σε ότι άλλο εμπλέκεται. Σε ένα θέμα έχει αποτύχει. Στις δασικές και αγροτικές πυρκαγιές. Και αυτό όχι μόνο γιατί είναι ανεκπαίδευτοι, αλλά 11 χρόνια μετά δε θέλουν να μάθουν και να εκπαιδευτούν στο τι σημαίνει δασική πυρκαγιά. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη μεγαπυρκαγιά δεν έχει αναφερθεί ποτέ, από αξιωματικό της πυροσβεστικής. Η πυροσβεστική έχει πληρώσει τεράστιο φόρο αίματος στις δασικές πυρκαγιές, ακριβώς λόγω της άγνοιάς της, στην αντιμετώπιση μιας τέτοιας πυρκαγιάς. Λυπάμαι που το λέω αλλά οι ανώτατοι σήμερα αξιωματικοί, δεν έχουν λερώσει ποτέ τη φόρμα τους σε δασική πυρκαγιά, καθώς το 1998, που ανέλαβαν τη δασοπυρόσβεση ήταν ήδη σε επιτελικές θέσεις. Δυστυχώς, η πυροσβεστική παραμένει 11 χρόνια τώρα, δασοφοβική!!! Λειτουργεί όπως κάθε άλλη υπηρεσία με αποτέλεσμα να δίνονται άδειες στους διοικητές των πυροσβεστικών σταθμών ακόμη και τον Αύγουστο!!! όπως συνέβη, σε κάποιους πυροσβεστικούς σταθμούς της Βορειοανατολικής Αττικής. Και μην ακούσω την δικαιολογία ότι πρέπει και αυτοί να πάρουν τις άδειές τους. Ας δώσουμε τότε άδεια το καλοκαίρι και στους ναυαγοσώστες!!!

Οι μεγάλες καταστροφές σε Ηλεία και Αττική έγιναν από Παρασκευή έως Κυριακή. Έχω αρχίσει και αναρωτιέμαι αν αυτό έχει σχέση, με το πώς κατανέμεται το προσωπικό σε καθημερινές και αργίες, και αν τα Σαββατοκύριακα αδειάζουν οι πυροσβεστικοί σταθμοί, από προσωπικό… Στη φωτιά της Βορειοανατολικής Αττικής υπουργοί, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, και αξιωματικοί ωρύονταν ότι όλες οι δυνάμεις βρίσκονταν επί ποδός, στη μάχη της πυρόσβεσης. Με βάση δηλώσεις αξιωματικών υπάρχουν, πάνω από 9500 πυροσβέστες και 5500 συμβασιούχοι. Συνολικά δηλαδή πάνω από 15000 άνθρωποι, στο πυροσβεστικό σώμα. Επίσης υπάρχουν πάνω από 1100 οχήματα. Το δελτίο τύπου της πυροσβεστικής την Κυριακή 23 Αυγούστου, 48 ώρες μετά την έναρξη της φωτιάς, με αύξοντα αριθμό 2108δ και ώρα 20:10 το βράδυ, αναφέρει, μεταξύ άλλων: « … αυτή τη στιγμή επιχειρούν 136 οχήματα με 459 πυροσβέστες και 185 άτομα πεζοπόρο τμήμα». Δηλαδή από 15000 ανθρώπους, την ώρα της μάχης, στην καλύτερη περίπτωση στην Αττική, βρέθηκαν 650 άτομα, και από τα 1100 οχήματα, βρέθηκαν μόνο τα 136 οχήματα. Παρόλο που είχαν έρθει ακόμη και από το Διδυμότειχο… οι υπόλοιποι τι δουλειά κάνουν στην πυροσβεστική;;;

Προς τιμήν του, του κ. Σταμούλη, είχε δηλώσει στο παρόν της Κυριακής στις 7-6-2009 «Να παρακαλάμε να μην έχουμε φέτος φωτιές!!!» Κάτι περισσότερο θα ήξερε…

Για τη συγκεκριμένη φωτιά θέλω να ρωτήσω και κάτι άλλο: Το Σάββατο το πρωί και ενώ καίγεται ο τόπος, η πυροσβεστική από τα 35 οχήματα που έχει στην περιοχή, τα 7!!! τα έχει παρατάξει γύρω από τα τέσσερα χωματουργικά μηχανήματα του εργολάβου κατασκευής του ΧΥΤΑ, περιμένοντας μην τυχόν ξαναέρθει η φωτιά. Σε ένα σημείο που τα μηχανήματα μπορούν να προστατευτούν, ακόμη και από μια μικρή … υδροφόρα. Ποιος ήταν ο λόγος, αυτής της επιλογής των επικεφαλείς της πυροσβεστικής υπηρεσίας;;; Να δεσμεύσουν επτά πυροσβεστικά οχήματα ενώ δεν υπάρχει κανένας λόγος όπως μαρτυρούν και οι φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί;;; Ειδικά για τη φωτιά της Βορειοανατολικής Αττικής οι αρχές σε όλα τα επίπεδα δεν ολιγώρησαν απλά. Εγκλημάτησαν. Σε σχέση με τις μεγαφωτιές της Ηλείας, ήταν μια φωτίτσα της πλάκας. Και για αυτό και οι μηνυτήριες αναφορές θα είναι πολλές.

Να μη μιλήσουμε για συντονισμό, έτσι; Όποιος έχει δει πως συντονίζονται οι αρχές, στο πεδίο της «μάχης» κρατάει το στομάχι του από τα γέλια. Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «περιφέρεια και αυτοδιοίκηση», μερικά συμπεράσματα από κάποια έρευνα που έκαναν οι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής υπηρεσίας για τις δασικές πυρκαγιές του 2007. Ένα από τα συμπεράσματα που καταλήγουν είναι το εξής: «έκριναν (οι αξιωματικοί) πολύ καλό!!! το σχεδιασμό αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, στην περιοχή ευθύνης της υπηρεσίας τους, εφαρμόστηκε ικανοποιητικά, αλλά ενισχύθηκε μέτρια από άλλους φορείς, τοπική Αυτοδιοίκηση, Δασική υπηρεσία, εθελοντικές οργανώσεις. Σε άλλη χώρα ζούμε εμείς… Δηλαδή στα πόσα εκατομμύρια στρέμματα, που θα καούν, θα θεωρήσουν οι αξιωματικοί ότι κάτι δεν πήγε καλά ούτε στο σχεδιασμό, ούτε στην εφαρμογή;;; Πόσες χιλιάδες ζώα ακόμη πρέπει να απανθρακωθούν; Για να αναλάβουν τις ευθύνες τους, και οι αξιωματικοί της πυροσβεστικής;;; Πόσες δεκάδες άνθρωποι πρέπει να λιώσουν στην κυριολεξία από τη πύρινη λαίλαπα ώστε ένας υπουργός, ένας πολιτικός, ένας αξιωματικός της πυροσβεστικής, ένας Νομάρχης, ένας Δήμαρχος, να παραιτηθεί, να ζητήσει έστω, μια μικρή συγνώμη;;; Λίγο φιλότιμο, δεν υπάρχει;;;

Επειδή δεν πρόκειται να ακούσουμε τίποτα από όλους αυτούς, αισθάνομαι, εγώ την ανάγκη και την υποχρέωση:
Να ζητήσω συγνώμη από τη μάνα και τα τέσσερα παιδιά της, που τους άφησα αβοήθητους.
Να ζητήσω συγνώμη από τη γιαγιά και τον παππού, που τους έκαψα μαζί με το γάιδαρο τους.
Να ζητήσω συγνώμη από όλους τους υπόλοιπους, έλληνες και μετανάστες, που κάηκαν ζωντανοί, περιμένοντας βοήθεια από τις αρχές.
Αποτίοντας ιδιαίτερο φόρο τιμής σε όλα τα θύματα, …
σκύβω με σεβασμό το κεφάλι, …
πάνω στις στάχτες τους…

Ευχαριστώ πάρα πολύ, που είχατε την υπομονή να με ακούσετε.